Aktualności
  • GESUCHT !!!

    Ich suche der Ausblick, Bilder oder Fotografie mit evangelische Friedhof in Mrocza und Innere der evangelische Kirche.
    Kann ich auch Scan in gute Auflösung annehmen. E-mail: kolekcjoner.pocztowek@mrocza.pl
    Im Voraus danke ich für eventuelle Hilfe.
  • POSZUKIWANE !!!

     

    Poszukuję widoków lub fotografii dawnego cmentarza ewangelickiego w Mroczy, a także wnętrza rozebranego kościoła ewangelickiego.

    Mogą być skany w dobrej rozdzielczości przesłane na adres mail: kolekcjoner.pocztowek@mrocza.pl

    Z góry dziękuję za ewentualną pomoc.

Ostatnio dodane
Wizyt:
Dzisiaj: 3
Wszystkich: 183726
Dzisiaj:
Dzisiaj jest:
Piątek, 3 maja 2024 r.
Imieniny obchdzą:
Aleksander, Antonina, Maria, Mariola, Świętosława
Do końca roku: 243 dni.

Inwentarz dóbr - 1771 r.

 
 
„Inwentarz Dóbr Mroczy z Folwarkami do niej należącymi Prawu Dożywotniemu JW leymci Pani Konstancyi z Kieleckich Działyński Wojewodziny Malborskiego podległych  przy wypuszczeniu Possesyi tychże Dobr Zięciowi Swemu JW Imci Panu Antoniemu  Nałęcz Małachowskiemu Pisarzowi Wielkiemu Koronnemu..." dotyczący Rego.i. opisu Starego i Nowego Miasta Mroczy z 19 sierpnia 1771 r. (APP, Nakło nr 197, f 331-359 - całość, wyciąg w pisowni oryginału w opracowaniu autora).
 
Stary Rynek Miasta Mroczy
Wjeżdżając od wschodu do Miasta iest mostek przez rzeczkę dany na około tego rynku iest Domostw Dwadzieścia y Pięć miejskich, osm pod dranicami reszta pod snopkami (słoma - dop. aut.) iedno Domostwo Mielcarza (browarnika - dop. aut.) pod dachówką, w wszystkich Domostwach mieszkaią mieszczanie w srodku rynku iest ratusz mały pod gontami Z wieżą na około z wystawą (tu rodzaj podcienia na słupach – dop. Aut.) lecz w nim nikt nie mieszka gdyż nie masz izbow do mieszkania tylko komórka do więzienia u ktorey drzwi niemasz w całym tym ratuszu nie masz żadnego okna tylko dziury do okien robione.
 
Austerya w rynku.
W tym rynku iest austerya (oberża – zajazd - dop. aut.) Pańska do ktorey z rynku wchodzgc sq drzwi podwoyne..., z sieni dwie izby, iedna gościnna, która reperacyji potrzebuie, na prawą do ktorey wchodząc są drzwi... przegroda do szynku która w tym roku połamana przez Moskali, z izby drzwi... do komory z tey komory wschody do sklepu murowane... mieszka w niey (komorze - dop. aut.) Nowakoski, który szynk trzyma... Do drugiey izby która z sieni leży na wschód... tył i przodek u gościnny izby z blochow (kłód drewnianych - dop. aut.) dawany, a drugie ściany w rygle z pruska murowane mieszka w tey izbie Imieniem Paweł komornik.
 
Staynia przy tym domostwie jest staynia wiezdna ktorey wzdłuż, łokci Pięćdziesiqt y osiem (0,60 X 58 = 34,8 m - dop. aut.) w pruski mur dawana, cegła między rygle w iednej ścianie dawana, a w drugiey glina, przyciesi na rynek podmurowane (na cokole - dop. aut.), ściana z blochów dawana, z rynku wrota podwoyne..., w stayni czternaście słupów dane, wyjeżdżając z tey stayni, na wschód iest mostek na obydwie strony progu... Domostwo y staynia gontami pobite... Dach poprawy potrzebuie na obydwóch budynków.
 
Ulica 1. Od tego gościńca (zajazdu – dop. aut.) idzie ulica na pułnoc zwana Królewska na ktorey po obydwoch stronach iest domostw siedemnaście pod snopkami wszystkie y mostek naszey ulicy przez rzeczkę danym.
 
Ulica 2. Druga ulica z rynku idąca zwana Slieska na ktorey iest Domostw osm placów pustych trzy mieyskie (zapewne po dawnej zabudowie - dop. aut.) snopkami wszystkie przykryte w wszystkich budynkach mieszkaią mieszczanie.
 
Ulica 3. Trzecia ulica na południe z rynku idąca na ktorey stoi do­mostw siedm y płacy próżnych dwa, te Domostwa stoią pod snopkami wszystkie mieyskie y w nich mieszkaiq Mieszczanie.
 
Ulica 4. Czwarta Ulica Łobzenicka zwana na zachód słońca idąca na ktorey iest Domostw osm pod snopkami wszystkie mieyskie y w nich mieszkaią Mieszczanie.
 
Młyn - na tey ulicy stoi Młyn w którym mieszka Woyciech Szarkowski młynarz wodny ten młyn o dwóch kołach (napędzanych przez strumień wodny - dop. aut.), z tych kół iedno nie me/e z tego młyn płaci czynsz (właścicielowi miasta - dop. aut.) podług pierwszego spisanego inwenta­rza, reparacya do niego należy, przy tym młynie iest most przez wodę na młyn ze stawu idąca daley grobla, y na grobli gai (krzaki - dop. aut.) dana.
 
Szpital. Zjezdzaiąc z mostu od młyna na zachód iest Spital przy dro­dze, do kościoła Mroteckiego należący y nie Prawu Dworskiemu nie podległy.
 
Nowy Rynek Miasta Mroczy.
Dom 1. Ze Starego Rynku od młyna wyieżdzaiąc na nowy rynek po prawey ręce iest Domostwo Pańskie (właścicielem dziedzic miasta - dop. aut.) w pruski mur stawiane z cegły, murowane o dwóch izbach z facyatą w którym mieszka Ian Fischer Sukiennik i płaci komorne... (Budynek posiada jeszcze izdebkę i komorę, jest w stanie b. dobrym, streszczenie - dop. aut.)... Domostwo gontami pobite komin w sieni duży lepiony w wierzchu nadmurowany.
 
Dom 2. Domostwo około pierwszego postawione. Pańskie o czterech izbach w pruski mur budowane z facyatą z Cegły murowane do którego wchodząc są drzwi do sieni...., w tey sieni na prawey ręce iest izba... z tey izby do komory drzwi... w tey komorze iest posowa (sufit - dop. aut.) Z tarcic okiennica dobra jak u kramnicy (kram - dop. aut.) w niey mieszka Dykop Zyd który płaci podług osobliwego inwentarza, daley na tey samey stronie iest izba... z tey izby drzwi... do komory, mieszka w tey izbie Arend Głodki, na lewey stronie z sieni, są dwie izby... z tey izby drzwi... do komory..., w niey mieszka Smol Salomon Zyd. Daley izba druga, na tey samey stronie, ... z tey izby drzwi do komory... w tey izbie Zyd Leybusz przezwiskiem mieszka..., całe Domostwo gontami pobite, ale narzekaią Zydzi iż rzadko pobita zacieka. Ściany i domostwo ze wszystkim dobre dach reparacyi potrzebuie.
 
Dom 3. Domostwa pańskie w pruski mur stawiane z facyatą murowaną wedle drugiego ku pułnockowi leżące, do którego wchodząc drzwi... do sieni, z sieni na lewey ręce są drzwi do izby..., z tey izby sg drzwi do izdebki..., posowa z tarcic... z tey izdebki drzwi... do komory..., w izbie mieszka Frank krawiec, na prawej ręce z sieni są drzwi... do izby..., w sieni komin duży lepiony a u góry nadmurowany. Cale domostwo dranicami pobite.
 
Dom 4. Domostwo Pańskie takie ze wszystkim jak y drugie naprzeciwko drugiego lezące... w trzech Izbach mieszkała Żydzi..., a dwie pustkami stoją, gdyż reperacyi potrzebuią.
 
Dom 5. Domostwo Pańskie nowe w pruski mur dranicami pobite na zachód słońca lezące, o dwóch izbach... nikt w nim nie mieszka gdyż ani okien ani drzwi, ani posowy nie masz.
 
Dom 6. To Domostwo Pańskie na przeciwko piątemu nowe ze wszystkim w pruski mur stawiane o dwóch izbach y dwóch komorach... mieszka w tym Domostwie Franck Stanisław Płociennik, to Domostwo Cale dranicami pobite.
 
Dom 7. Domostwo Pańskie w pruski mur z facyatą z cegły murowane..., z sieni na lewą rękę izba..., z tey izby drzwi... do komory... w niey mieszka Stewe przewiskiem Fryta, na drugiey stronie ze wszystkim takaż izba z komorą... w sieni jest komin lepiony..., całe domostwo dranicami pobite.
 
Dom 8. (podobny do 7-mego - dop. aut.) w niey (izbie pierwszej z komorą - dop. aut.) mieszka Bayer szewc..., w niey (izbie drugiej z komorą - dop. aut.) mieszka Jakob.
 
Dom 9. (podobny do 7-mego - dop. aut.) w niey mieszka Fridrich Zalcmer stolarz... w ktorey niekt nie mieszka... Domostwo dranicami pobite dobre nowe.
 
Dom 10. (podobny do 7 – mego - dop. aut.) mieszka w niey Alexander Salamon rzeznik Zyd... w tey izbie Jakob Iciek krawiec.
 
Dom  11. Domostwo Pańskie w ulicy Nakielskiej po prawey stronie do Nakła iadąc o dwóch izbach na przodku mur pruski dany a z boku y z tyłu  blochy rznięte...  w tey  izbie  mieszka  Salomon  kuśnierz,  na drugiey stronie ze wszystkim y komorze, gdzie Zydzi swoje odprawują nabozeństwo. Dach reperacyi potrzebuie.
 
Dom 12. Domostwo Pańskie z facyatą w ulicy Nakielskiej — (podobny do 11 - dop. aut)... w jedney izbie mieszka Żyd Liberman, druga pusta stoi.
 
Dom 13. (jak 11-ty - dop. aut.) w niey mieszka Jakob szewc... w niey (drugiej izbie - dop. aut.) mieszka Rysztok kowal...
 
Dom 14. (jak 11-ty - dop. aut.) w ktorey mieszka Michał Engle szewc, w drugiej izbie... mieszka Ferszt strycharz — (ceglarz - dop. aut.).
 
Dom 15. Domostwo w tey ulicy Pańskiej (jak 11-ty - dop. aut.)... w tey izbie mieszka Jakob Bajer postrzegacz (sukna - dop. aut.)..., na drugiej stronie... nikt w niey nie mieszka..., pod tym domostwem przyciesi pogniły bez podłogi i z przodku ciecze.
 
Dom 16. Domostwo Pańskie .w ulicy Nakielskiej idąc S. X-za (kościoła św. Krzyża - dop. aut.) do miasta po prawej stronie naypierwsze z facyatą z cegłą dana, z przodu mur pruski... w tey izbie mieszka owczarz przezwiskiem Rożnich... mieszka w niey (drugiej izbie - dop. aut.) owcarz Karol.
 
Dom 17. Domostwo Pańskie (jak 16-te - dop. aut.)... w niey mieszka Michał komornik... w niey (drugiej izbie-dop.a.) mieszka Michał Rynsztok cieśla.
 
Dom 18. Domostwo na tey samey stronie Pańskie flak 16-te-dop.a.) mieszka w niey Michał Gwarant komornik... w niej (drugiej izbie - dop. aut.) mieszka Borowy... dach reperacyi potrzebuie.
 
Dom 19. Domostwo na tey samey stronie Pańskie (jak 16-te - dop. aut.) w niey mieszka Fridach komornik... druga takaz izba w ktorey mieszka Strychowski sukiennik..., lecz dach zły.
 
Dom 20. (jak 16-ty - dop. aut.) w tey izbie mieszka Schulmeyster (nauczyciel - dop. aut.) przezwiskiem Grulka, Druga izba... w niey mieszka Jakob Kuszma komornik... Całe Domostwo szkudłami (rodzaj gontów - dop. aut.) podbite dobre, około tego Domostwa iest Domostwo młynarskie, lecz się nie opisuje gdyż lego własne.
 
Austeria Pańska na Nowym Mieście
Austerya. Domostwo z facyatą z cegły wymurowaną z przodku iest mur Pruski z boków i z tył blochy w ścianach, rznięte o dwóch izbach... posowa dobra stół na pieńkach ławy trzy na pieńkach drzwi izby do komory iedne, drugie do sklepu (piwnicy - dop. aut.)..., sklep murowany dobry y wschody do niego drewniane dobre, w tey izbie (komorze - dop. aut.) mieszka Woyciech Kaczmarowski na przeciwko tey izby jest druga izba... komin w tey izbie dobry, y piec z cegły murowany... mieszka w niej Zyd Iarudzki..., całe domostwo szkudłami pobite reperacyi potrzebnie.
 
Staynia. Przy tym domostwie iest staynia wzdłuż sązni (1,78 m) trzynaście (13 X 1,78 = 22,14 m - dop. aut.) a w szerz sązni sześć (6 X 1,78 = 10,68 m - dop. aut.), jedna facyata z pruska murowana, szczyt tarcicami zabity, do ktorey wieżdzając są wrota... a cała staynia z gruntu reperacyi potrzebnie, na przodku cegły z szczytu powypadały".